Περιεχόμενα

Σημείωμα της σύνταξης

Στη μνήμη του Κώστα Πασχάλη
Μιχάλης Πατσέας

Άρθρα

Η περίπτωση ενός ερευνητικού προγράμματος στη μουσική παιδαγωγική στα πλαίσια του ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙI
Λελούδα Στάμου

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τα παγκόσμια δίκτυα πληροφορίας και επικοινωνίας ως πολιτισμικά αγαθά και παράγοντες αντιστάθμισης στον εθνοκεντρισμό και στην παγκοσμιοποίηση
Αντώνης Λιοναράκης

Μουσική εκπαίδευση στην Ευρώπη: Ευρωπαϊκό δίκτυο meNet
Κωνσταντίνα Δογάνη

Θεσμοί πολιτισμού και εκπαιδευτικά προγράμματα
Μαρία Αργυρίου

Προγράμματα καινοτόμων Δράσεων στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: O ρόλος των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων και Καλλιτεχνικών Αγώνων στην προώθηση πολιτιστικών δράσεων
Μαρία Ευπατρίδου & Βασιλική Αρβανιταντώνη

«Άκου να δεις» : Ακουστική οικολογία και εκπαίδευση μέσα από προγραμματικές δραστηριότητες
Δημήτρης Σαρρής

Μία πρόταση για τη διδακτική προσέγγιση των ελληνικών παραδοσιακών χορών στη σχολική πράξη μέσα από την μουσικοκινητική αγωγή
Γιώργος Λυκεσάς & Σοφία Παπαδοπούλου

«Μη σε γελάσει ο βάτραχος, μήτε το χελιδόνι, σα δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είναι καλοκαίρι»
Ελένη Τσούτσια-Λουλάκη

Σε πρώτη ανάγνωση

Νίκος Σκαλκώτας - Μία ανανέωση στην προσέγγιση της μουσικής σκέψης και ερμηνείας (Γιώργος Χατζηνίκος)
Ηρώ Τσιώλη-Πλαγιανού

Μουσικοκινητικές και Χοροθεατρικές Καλοκαιρινές Παραστάσεις (Μαριλένα Καββαδά)
Ελένη Τσούτσια Λουλάκη

Μουσική Παιδαγωγική, Μουσική Εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή, Μουσικοθεραπεία: Σύγχρονες Τάσεις και Προοπτικές (επιμ. Λευκοθέα Καρτασίδου & Λελούδα Στάμου)
Γιώργος Τσίρης

Παίζω Μουσική - Οι Παιχνιδιάτορες της Φλογέρας (Ελένη Τσούτσια Λουλάκη)
Μιχάλης Πατσέας

Μουσική Εκπαίδευση στην Ειδική Παιδαγωγική (Λευκοθέα Καρτασίδου)
Γιώργος Τσίρης

Σε πρώτη ακρόαση  

Η Γη και η Θάλασσα της Ελλάδας - Μουσική μπαλέτου (Νίκος Σκαλκώτας)
Βασίλης Μητρόπουλος

Σε πρώτη γνωριμία  

Σύλλογος Εκπαιδευτικών Αποφοίτων Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής (ΣΕΑΠΤΕΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Γιώργος Τσίρης

Μουσικοπαιδαγωγικά νέα και ανακοινώσεις 
Γεωργία Μαρκέα, Γιώργος Τσίρης

Βιογραφικά Συγγραφέων

Βασιλική Αρβανιταντώνη

Μαρία Αργυρίου

Η Μαρία Αργυρίου υπηρετεί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση κατά την τελευταία δωδεκαετία ως μουσικός. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών με ειδίκευση στον Ελληνικό Πολιτισμό. Από το 2004 είναι αποσπασμένη στη θέση της υπευθύνου Αγωγής Υγείας ΠΕ Πειραιά με έντονη δραστηριότητα στο χώρο των Καινοτόμων Δράσεων. Είναι Πρόεδρος του Διεθνούς Εργαστηρίου Για Τη Μουσική Εκπαίδευση και Έρευνα (International culture federation 21st Century) καθώς και Πρόεδρος της Ένωσης Εκπ/κών Μουσικής Αγωγής Πρ. Εκπαίδευσης (ΕΕΜΑΠΕ). Έχει την ευθύνη και την επιμέλεια των παιδαγωγικών εκδόσεων της ΕΕΜΑΠΕ καθώς και περιοδικών εκδόσεων προγραμμάτων τοπικής και εθνικής εμβέλειας για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και την υγεία. Συμμετέχει σε συνέδρια και συμπόσια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε ερευνητικά προγράμματα παρουσιάζοντας ποικίλο συγγραφικό έργο. Είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Κωνσταντίνα Δογάνη

Μαρία Ευπατρίδου

Εργάζεται ως εκπαιδευτικός μουσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από το 1993. Είναι πρωτεύσασα αριστούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος πτυχίων Ανώτερων Θεωρητικών της Μουσικής (Ωδικής, Αρμονίας και Αντίστιξης). Στη διάρκεια των προπτυχιακών της σπουδών ασχολήθηκε με θέματα εκπαίδευσης και αγωγής ΑμΕΑ και ιδιαίτερα ατόμων με νοητική υστέρηση και το 2004 εξειδικεύτηκε στο πλαίσιο πανεπιστημιακού προγράμματος (ΕΚΠΑ) στην εκπαίδευση ατόμων με τύφλωση και σοβαρά προβλήματα όρασης. Έχει παρακολουθήσει και ειδικευτεί σε μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα (Kodaly, Orff, Dalcroze κ.λπ.) στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές (Master of Arts in Music Education) στον τομέα της Μουσικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Institute of Education), όπου και εκπονεί διδακτορική διατριβή με κύριο θέμα έρευνας την αξιολόγηση της μουσικής ποιότητας προγραμμάτων μουσικής προπαιδείας και εκπαίδευσης. Από το Νοέμβριο του 2006 είναι αποσπασμένη στη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά ως Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων και Καλλιτεχνικών Αγώνων. Έχει συμμετάσχει ως αξιολογήτρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στο έργο συγγραφής διδακτικών πακέτων της μουσικής, ως επιμορφώτρια σε ΠΕΚ και διοργανώνει σεμινάρια επιμόρφωσης εκπαιδευτικών σε θέματα αισθητικής αγωγής και πολιτισμού.

Αντώνης Λιοναράκης

Ο Αντώνης Λιοναράκης είναι Επίκ. Καθηγητής του ΕΑΠ και έχει διδάξει στο Open University της Μεγάλης Βρετανίας Ήταν μέλος στο Δ.Σ. του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων, ιδρυτής και πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας «Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης». Ήταν μέλος της επιτροπής του ΥΠ.Ε.Π.Θ. για τη δημιουργία του Ε.Α.Π., αργότερα της Ομάδας Εκτέλεσης Έργου και εισηγητής των αρχών της ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στη χώρα μας, καθώς επίσης και υπεύθυνος έκδοσης του διεθνούς περιοδικού “Open Education”. Έχει συμμετάσχει στην έκδοση 21 βιβλίων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σε πολλά ερευνητικά προγράμματα, ενώ εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά επιστημονικά περιοδικά. Έχει προσκληθεί να διδάξει και να παρουσιάσει εργασίες του από πανεπιστήμια στην Ελλάδα, Μεγάλη Βρετανία, Η.Π.Α., Γαλλία, Ισλανδία, Βουλγαρία, Τουρκία και Ιαπωνία.

Γιώργος Λυκεσάς

Διατριβή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με ειδικότητα στην «παιδαγωγική του παραδοσιακού χορού στην πρωτοβάθμια σχολική εκπαίδευση».  Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Φραγκφούρτης (Magister Artium - M.A.) -Γερμανία με ειδικότητα στους «παραδοσιακούς χορούς». Υπεύθυνος διδασκαλίας παραδοσιακών χορών του Δήμου Νεάπολης Θεσσαλονίκης και του Πολιτιστικού Συλλόγου «Διόνυσος». Διορισμένος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διδάσκει με απόσπαση ως ειδικός επιστήμων στο τμήμα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, καθώς και στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε σε πολλά συνέδρια και συμπόσια και έχει διδάξει σε ποικίλα σεμινάρια. Είναι μέλος επιστημονικών Εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει ποικίλα άρθρα σχετικά με τον Ελληνικό χορό σε επιστημονικά περιοδικά. Παράλληλα, συμμετείχε σε ερευνητικά προγράμματα και έχει γράψει τέσσερες μονογραφίες  για τον  Ελληνικό χορό.    

Βασίλης Μητρόπουλος

Ο Βασίλης Μητρόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πάτρα. Άρχισε τις μουσικές του σπουδές στο ακορντεόν, και στη συνέχεια σπούδασε πιάνο, ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση. Παράλληλα σπούδασε jazz πιάνο και jazz ενορχήστρωση  με τη δια αλληλογραφίας μέθοδο μαθημάτων του «Βerklee College of Music».   Αποφοίτησε ως αριστούχος από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών τον Ιούνιο του 2005 και σήμερα είναι υποψήφιος διδάκτωρ στον τομέα της ενορχήστρωσης και της αισθητικής της μουσικής στο ίδιο Τμήμα. Έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων για την πιανιστική ερμηνεία και εκτέλεση, καθώς και για θεωρητικά ζητήματα και έχει συμμετάσχει ως πιανίστας σε σχήματα jazz, latin και έντεχνης ελληνικής μουσικής, και ως μπάσος σε διάφορα χορωδιακά σχήματα. Έχει εργαστεί ως καθηγητής μουσικής σε Ωδεία (ανώτερα θεωρητικά και πιάνο), καθώς και  ως μπάσος στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Ο Βασίλης Μητρόπουλος υπήρξε πρόεδρος του συλλόγου αποφοίτων του Τμήματος Μουσικών Σπουδών Αθήνας και είναι μέλος των ακόλουθων επιστημονικών ενώσεων: Ένωση Εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΕΜΑΠΕ), Πανελλήνιο Δίκτυο για το θέατρο στην εκπαίδευση, Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ), Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων (ΜΕΛΜΟΚΕ).

Σοφία Παπαδοπούλου

Η Σοφία Παπαδοπούλου, είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) Είναι λέκτορας στην Ιατρική της Άθλησης και επίσης διδάσκει το μάθημα της Πετοσφαίρισης (ΠΕ) από το 1984 και για δύο έτη Ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς, στο Α.Π.Θ. Υπήρξε αθλήτρια πετοσφαίρισης για 18 χρόνια και αγωνίστηκε στην Εθνική ομάδα από το 1974-1982. Ακόμη, υπήρξε προπονήτρια ΠΕ από το 1984 σε όλες τις Εθνικές κατηγορίες, στην Εθνική ομάδα και τα τελευταία 2 χρόνια ασχολείται με τα αναπτυξιακά προγράμματα ΠΕ. Επιπλέον, υπήρξε μέλος Ελληνικού συγκροτήματος παραδοσιακών χορών (Λύκειο Ελληνίδων), συμμετέχοντας σε πολλά Ελληνικά και Διεθνή φεστιβάλ (Η.Π.Α., Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, κ.λπ.), από το 1976-1988. Επίσης, έχει πολλές Ελληνικές και Διεθνείς δημοσιεύσεις, σχετικά με την ΠΕ, τους Ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς και τη μουσικοκινητική αγωγή. 

Μιχάλης Πατσέας

Ο Μιχάλης Πατσέας είναι διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Kodaly, και των χορωδιών του Ωδείου Kodaly. Πτυχιούχος της Νομικής Αθηνών, με μουσικές σπουδές στο Εθνικό Ωδείο, το Πανεπιστήμιο Μουσικής της Βιέννης και το Ουγγρικό Ινστιτούτο Kodaly, απ’' όπου απεφοίτησε με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Διεύθυνση Χορωδίας και στα Παιδαγωγικά της Μουσικής. Είναι υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου και δίδαξε Μουσικοπαιδαγωγικά. Έλαβε μέρος σε 20 συνέδρια (7 χώρες / 15 διαλέξεις). Διδάσκει διεύθυνση, παιδαγωγικά και μονωδία (με ειδίκευση στην παιδική φωνή) στο Ωδείο Kodaly, σε διεθνή σεμινάρια και σε Ανώτατες Σχολές στην Ουγγαρία και στην Κύπρο. Διευθύνει χορωδίες και ορχηστρικά σύνολα στην Ελλάδα και στην Ουγγαρία. Συνεργάστηκε με διάσημες ορχήστρες, χορωδίες, μαέστρους σολίστ και σκηνοθέτες, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (43 φορές), στο Ηρώδειο, στην Επίδαυρο κλπ. Υπήρξε ο πρώτος μαέστρος της Παιδικής Χορωδίας του Γ’' Προγράμματος ΕΡΑ. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία, παρασημοφορήθηκε δε από τον Πρόεδρο της Ουγγαρίας με τον «Χρυσό Σταυρό της Ουγγρικής Δημοκρατίας».

Δημήτρης Σαρρής

Ο Δημήτρης Σαρρής σπούδασε Μουσική, Διοίκηση Επιχειρήσεων (BA), Επικοινωνία και ΜΜΕ (BA), Πολιτιστική Πολιτική, Διοίκηση και Επικοινωνία (MA) και εκπονεί, ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, διατριβή για την Πολιτισμική Διάσταση του Ήχου στην Εκπαίδευση, στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι εκπαιδευτικός μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο Ειδικό Σχολείο ΕΛΕΠΑΠ Αγρινίου, υπεύθυνος Επιστημονικής Επικοινωνίας της Ένωσης Εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και συνεργάζεται με αντικείμενο τη Μουσική, με το Πολιτιστικό Εργαστήριο του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2003 δίδαξε στην τριτοβάθμια τεχνολογική και ανώτατη εκπαίδευση εστιάζοντας τις έρευνές του σε αντικείμενα Μουσικής, Τεχνολογίας και Πολιτισμού. Με τη διεπιστημονική προσέγγιση των αντικειμένων αυτών, μελέτησε συγκεκριμένες εφαρμογές για εκπαιδευτική αξιοποίηση, για την διδακτική της Μουσικής (όπως: ορχήστρες ηχογόνων σωμάτων, Ρυθμοκινητική, αυτοσχέδια οργανοκατασκευή, διερεύνηση ηχοτοπίων) της Τεχνολογίας (όπως: ο «ψηφιακός άβακας», εκπαιδευτικά ψηφιακά μουσεία, αναστοχασμός στην πληροφορική εκπαίδευση) και του Πολιτισμού (όπως: Κόμικς και Εκπαίδευση, Μουσειακή Κουλτούρα και Εκπαίδευση). Την πορεία της έρευνας αυτής παρουσίασε με ανακοινώσεις, εργαστήρια και δημοσιεύσεις, όπως αυτά καταγράφονται στην προσωπική του εργοσελίδα (domatio.gr). Έχει διοργανώσει συναυλίες με σπουδαστικές και επαγγελματικές ορχήστρες. Με την ομάδα μεταήχων - metasound group project (metasound.gr) έχει δημιουργήσει τα παραστατικά έργα «ConcertoPedia» και «Edulations», με μουσική δημιουργημένη από αυτοσχέδια όργανα, ηχογόνα σώματα, περιβαλλοντικούς ήχους και ηχητικές εγκαταστάσεις.

Λελούδα Στάμου

Η Λελούδα Στάμου είναι μουσικοπαιδαγωγός, ερευνήτρια και διδάσκει ως Λέκτορας στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Εργάστηκε ως Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νεβάδα, όπου ήταν επίσης διευθύντρια του Πανεπιστημιακού Προγράμματος Μουσικής Αγωγής Βρεφών, Νηπίων και Παιδιών και υπεύθυνη Προγράμματος Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών στη Μέθοδο Orff-Schulwerk. Πραγματοποίησε διδακτορικές σπουδές στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν των Η.Π.Α. στον τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής. Έκανε πρόσθετες ειδικές σπουδές στη Θεωρία της Μουσικής Μάθησης του E. Gordon, στο μουσικοπαιδαγωγικό σύστημα Orff-Schulwerk, και στη Διδακτική Μεθοδολογία Μουσικής Suzuki. Έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και έχει παρουσιάσει επιστημονικές εργασίες σε διεθνή και παγκόσμια συνέδρια. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.), και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του περιοδικού International Journal of Music Education: Practice, καθώς και του περιοδικού Μουσικοπαιδαγωγικά της Ε.Ε.Μ.Ε. Έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία και υποτροφίες, μεταξύ των οποίων υποτροφία του ιδρύματος «Α. Ωνάσης» και του ιδρύματος Fulbright.

Γιώργος Τσίρης

Ο Γιώργος Τσίρης είναι ειδικός παιδαγωγός, απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συμμετείχε σε διεθνή προγράμματα ακαδημαϊκών ανταλλαγών: University of Orebro (Department of Education) / Sweden ως υπότροφος του προγράμματος ERASMUS και University of Wisconsin-Oshkosh ( College of Education and Human Services) / USA. Επίσης, είναι κάτοχος διπλώματος Κλασσικών Κρουστών, Grade 5 στο Electone και πτυχίου Aνώτερων Θεωρητικών. Έχει αναλάβει τη μουσική επιμέλεια και συνοδεία θεατρικών έργων, ενώ συνεργάζεται με διάφορα μουσικά σχήματα ως πιανίστας / keyboardist και κρουστός. Έχει εργαστεί ως ειδικός παιδαγωγός στον χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του επιστημονικού περιοδικού «Μουσική σε Πρώτη Βαθμίδα». Α πό τον Σεπτέμβριο 2007 σπουδάζει μουσικοθεραπεία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Nordoff- Robbins Music Therapy Centre, London.

Ελένη Τσούτσια-Λουλάκη

Η Ελένη Τσούτσια-Λουλάκη είναι Μουσικοπαιδαγωγός. Σπούδασε Ανώτερα Θεωρητικά και πιάνο στο Εθνικό Ωρδείο, καλαμένια φλογέρα στοη Ελληνική Συντεχνία Φλογεροπαικτών και φλάουτο με ράμφος στο Ωδείο Kodaly. Παρακολούθησε για δύο χρόνια (1989-1991) Μουσικοκινητική και Ρυθμική Αγωγή στα Συστήματα Orff-Dalcroze στη Σχολή Μωραΐτη. Επίση σπούδασε στο Τμήμα Επαγελματικής Μετεκπαίδευσης στη Διεύθυνση Χορωδίας και στο Μουσικοπαιδαγωγικό Σύστημα Kodaly (1998-2002), και αποφοίτησε από το Ωδείο Kodaly. Σπούδασε δημοσιογραφία στη Σχολή Δημοσιογραφίας "Όμηρος" (1981-1984) και παρακολούθησε όλο τον κύκλο (1981-1984) των θεωρητικών μαθημάτων στη σχολή Εθνικού Θεάτρου. Ήταν αρχισυντάκτρια του θεατρικού περιοδικού "Εκκύκλημα" (1983-1985). Είναι διευθυντικό μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Ρυθμοί". Είναι επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Μουσική σε Πρώτη Βαθμίδα". Είναι γραμματέας του Δ.Σ. της Ελληνικής Συντεχνίας Φλογέρας από καλάμι. Δίδαξε φλάουτο με ράμφος και θεωρία της μουσικής σε Ωδεία και Σχολεία (Σχολή Ματέυ, Σχολή Μ. Αιδονόπουλου, Μουσικό Γυμνάσιο Ιλίου). Διδάσκει φλάουτο με ράμφος και τα μαθήματα της μουσικής προπαιδείας και προθεωρίας στο Ωδείο Koday και στο Ωδείο Tiegerman. Το βιβλίο της "Παίζω μουσική, οι παιχνιδιάτορες της φλογέρας" κυκκλοφορεί από τις εκδόσεις Νικολαΐδη.